Masum Değiliz Hiç Birimiz - Şefkat Değer Leblebici

Photo by ŞefkatDeğer

İlaç haline getirilmiş bitkiler, fonksiyonel besinler yada bitkisel ürünler hepimizin ilgisini çekmekte, doğal olduğu ve zararının olmadığı düşünülerek, gönül rahatlığı ile kullanılmaktadır…

Peki.. Acaba bu doğru mudur?.. bitkiler zararsız mıdır?

Bireyleri doğal ve doğadan olanı kullanmaya yönlendirmek sentetik ve yarı sentetik kimya ya bağlı bir meslek grubu olarak görünsek de, bitki eğitimini (farmasötik botanik ve farmakognozi) aldığımız için biz eczacıların görevidir. Fakat doğal olanı kullanırken bireyleri, neyi, ne kadar ve nasıl kullanması gerektiği konusunda, özellikle habersiz kulananlar için bilinçlendirmek şarttır.

Günlük hayatımızda sağlığın korunması ya da çok ciddi hastalıklar için bitkilerden çare aranmaktadır.

*Bitkiler tehlikeli olabilirler
*Bitkilerin çok ciddi yan etkileri vardır
*Bitkiler doktor kontrolünde ve eczacı danışmanlığında kullanılmalıdır
*Hamile ve emziren kadınların kullanmaması gereken bitkiler vardır
*Çocukların kullanmaması gereken bitkiler vardır
*İlaç kullanan kişilerin kullanmaması gereken bitkiler vardır
*Alkol ile alınmaması gereken bitkiler vardır
*Bazı besin grupları ile etkileşen bitkiler vardır
*Bitki&bitki etkileşimi söz konusudur

Bazı bitkiler birbiri ile kullanıldığında sinerjik etki (birinin diğerinin etkisini artırması) görülebildiği gibi, bazıları da antagonizma (birbirlerinin etkisini azaltması yada ortadan kaldırması) gösterir.
Kullanılan bitki bireyin kullandığı diğer ilacın dağılımını, emilimini, etki mekanizmasını ve vücuttan atılımını değiştirebilir. Kişiler kullandıkları bitkileri çoğunlukla hekimlerinden gizlemektedirler ve hekim uyguladığı tedaviden sonuç alamadığında ya da farklı bir sonuç ve belirti ile karşılaştığında hasta ancak o zaman –ben şu bitkiyi de kullanmıştım-diye açıklamada bulunmaktadır.

Bitkisel etkileşmeler bazen yararlı da olur. Farklı bitkilerin doğru ve uygun kombinasyonları istenen etkinin güçlendirilebilmesi için tercih edilebilir. Fakat bunu kişinin kendisi bilemez, rastlantısal ve kulaktan dolma bilgi ile bunu uygulayamaz. Bu fitofarmakologların görevidir.
Toplum bitkilere olan ilgisi ile bitki-ilaç, bitki-bitki, bitki-besin etkileşmeleri konusunda bilgilendirilmelidir.
Bitkilerin yararlarını anlatan kitapların çoğu bitki yan etkilerinden söz etmemektedir ve bu da halk tarafından bitkiler yan etkisizdir gibi algılanmaktadır. Bitki kullanırken ilk şart onun lisanslı üretim olmasına dikkat etmeniz gerektiğidir. Bitkilerin kullanımı sonucu karşılaşılan ölümlerde kişinin neden öldüğü bile anlaşılamamaktadır. Ne yazık ki bitki-bitki, bitki-ilaç, bitki-besin etkileşmelerinde geri bildirimlerde yetersizdir.

Yan etki ve etkileşmelere önemli bir- iki örnek verelim

SARIMSAK

Sarımsak antitrombosit etki gösterdiği için diğer NSAID (non-steroidal antienflamatuvar) ilaçlar, antikoagülanlar ve aspirin gibi diğer kan sulandırıcı ilaçlar ile kullanılmazlar. Beraber kullanım olduğu takdirde hastalarda kanama riski artar.
Sarımsak bu özelliğinden dolayı aynı etkiyi gösteren zencefil, ginseng, söğüt kabuğu gibi bazı bitkilerle ortak kullanımında da kanama riskini artırır.
Kan, insilün düzeylerini artırdığı için kan-şeker düzeyinin sık izlenmesi gerekir.

EKİNASE

Bağışıklık sistemini etkileyen ilaçlarla etkileşir. Antineoplastik ilaçlar, HIV ilaçları, kortizon kullanımında ekinase kullanılmamalıdır.

GREYFURT

Greyfurtun düzenli tüketilmesi veya suyunun düzenli içilmesi eğer hastanın kullandığı bir ilaç varsa önemli etkileşmelere neden olabilir. Bazı kalp ilaçları, bazı kolesterol ilaçları, bazı hipertansiyon ilaçları bu gruptandır..

REÇETELİ İLAÇLARLA BERABER BİTKİ VE BİTKİSEL İLAÇLAR DA KULLANIYORSANIZ, DOKTOR YA DA ECZACINIZA BİLDİRİNİZ.

Twitter: @SifaPerisi